13:1 Զի ընդունա՛յն էին ամենայն մարդիկ բնութեամբ յորս էր աստուածանգիտութիւն, եւ յերեւելի բարութեանցն ո՛չ կարացին գիտել զայն որ էրն, եւ ո՛չ ՛ի գործս հայեցեալ ծանեան զճարտարապետն[191]:
|
13:1 Surely vain are all men by nature, who are ignorant of God, and could not out of the good things that are seen know him that is: neither by considering the works did they acknowledge the workmaster:
|
13:2 Այլ կամ զհուր, կամ զհողմ, կամ զօդ երագ, կամ զաստեղաց շրջանս, կամ զջրոց բռնութիւնս, կամ զլուսաւորս երկնաւորս` զարբանեակս աշխարհի` աստուածս համարեցան[192]:
|
13:2 But deemed either fire, or wind, or the swift air, or the circle of the stars, or the violent water, or the lights of heaven, to be the gods which govern the world:
|
13:3 Ընդ որոց թէ ընդ գեղն զուարճացեալք` զնոսա աստուածս կարծիցեն, գիտասցեն թէ ո՞րչափ եւս նոցա Տէրն առաւե՛լ լա՛ւ է. զի որ գեղեցկութեան արարչապետն է` նա՛ հաստատեաց զնոսա[193]:
|
13:3 With whose beauty if they being delighted took them to be gods; let them know how much better the Lord of them is: for the first author of beauty hath created them:
|
13:4 Ապա թէ ընդ զօրութիւնս եւ ընդ ազդեցութիւնս զարմանայցեն, իմասցին ՛ի նոցանէն` ո՞րչափ եւս որ կազմեացն զնոսա առաւե՛լ զօրաւոր է[194]:
|
13:4 But if they were astonished at their power and virtue, let them understand by them, how much mightier he is that made them:
|
13:5 Զի ՛ի մեծութենէ եւ ՛ի գեղեցկութենէ արարածոյն ըստ նմին համեմատութեան եւ արարչագործն նոցա երեւի[195]:
|
13:5 For by the greatness and beauty of the creatures proportionably the maker of them is seen:
|
13:6 Բայց սակայն տակաւին եւ նոցա գոյ սակաւ ինչ մեղադրութիւն. զի եւ նոքա թերեւս մոլորեալք խնդրեն զԱստուած` եւ կամին գտանել[196]:
|
13:6 But yet for this they are the less to be blamed: for they peradventure err, seeking God, and desirous to find him:
|
13:7 Ընդ գործս նորա յածեալ` քննեն, եւ հաւանին տեսլեամբն թէ բարւոք են երեւելիքս:
|
13:7 For being conversant in his works they search him diligently, and believe their sight: because the things are beautiful that are seen:
|
13:8 Դարձեալ` եւ նոքա ո՛չ են ներելիք:
|
13:8 Howbeit neither are they to be pardoned:
|
13:9 Զի թէ ա՛յնչափ կարացին գիտել` զի բաւակա՛ն լինիցին նկատել զաշխարհս. զսոցա Տէրն զիա՞րդ ո՛չ գտին վաղվաղակի[197]:
|
13:9 For if they were able to know so much, that they could aim at the world; how did they not sooner find out the Lord thereof:
|
13:10 Թշուառակա՛նք են` եւ ՛ի մեռեալս յոյս նոցա. որք համարեցան աստուածս զձեռագործս մարդկան. զոսկի եւ զարծաթ զճարտարութեան արուեստ, եւ զնմանութիւն անասնոց. կամ զքա՛ր անպիտան, զձեռագործս նախնեաց[198]:
|
13:10 But miserable are they, and in dead things is their hope, who call them gods, which are the works of men' s hands, gold and silver, to shew art in, and resemblances of beasts, or a stone good for nothing, the work of an ancient hand:
|
13:11 Ապա թէ ոք ատաղձագործ հեւսն` զփայտ ինչ գեղեցիկ սղոցեալ` քերեաց ճարտարութեամբ զամենայն կեղեւ նորա, եւ հնարեալ վայելուչ անօթ պիտանի կազմեաց ՛ի սպասաւորութիւն կենաց[199]:
|
13:11 Now a carpenter that felleth timber, after he hath sawn down a tree meet for the purpose, and taken off all the bark skilfully round about, and hath wrought it handsomely, and made a vessel thereof fit for the service of man' s life:
|
13:12 Եւ զտաշիղ գործոյն ՛ի պատրաստութիւն կերակրոյ ծախեալ յագեցաւ. եւ որ ինչ ՛ի նոցանէ անպիտա՛ն եւ խոտան էր[200]:
|
13:12 And after spending the refuse of his work to dress his meat, hath filled himself:
|
13:13 Զփայտն խեղաթեւր եւ ոստովք վարակեալ. առեալ դրօշեաց մտադրութեամբ գործոյն իւրոյ, եւ խելամտութեամբ իմաստութեան տպաւորեաց զնա: Եւ նմանեցոյց զնա պատկերի մարդոյ[201]:
|
13:13 And taking the very refuse among those which served to no use, being a crooked piece of wood, and full of knots, hath carved it diligently, when he had nothing else to do, and formed it by the skill of his understanding, and fashioned it to the image of a man:
|
13:14 կամ անասնոյ վատթարի ճշգրտեցո՛յց զնա: Ծեփեաց բռով, եւ կարմրացոյց սնգուրաւ զգոյն նորա. եւ զամենայն խնդբունդս նորա ծեփեաց հողով:
|
13:14 Or made it like some vile beast, laying it over with vermilion, and with paint colouring it red, and covering every spot therein:
|
13:15 Եւ արար նմա տուն ըստ նմին արժանի. ե՛դ զնա առ որմ հաստատեալ երկաթով[202]:
|
13:15 And when he had made a convenient room for it, set it in a wall, and made it fast with iron:
|
13:16 եւ զգուշացաւ նմա զի մի՛ կործանեսցի: Գիտէ` թէ եւ իւրո՛ւմ անձինն օգնել ո՛չ կարէ. քանզի է՛ պատկեր` եւ կարօ՛տ է օգնականութեան:
|
13:16 For he provided for it that it might not fall, knowing that it was unable to help itself; for it is an image, and hath need of help:
|
13:17 Եւ վասն ամուսնութեան, եւ որդւոց եւ ստացուածոց իւրոց` մատուցեալ շշնջէ առ անշնչին[203]:
|
13:17 Then maketh he prayer for his goods, for his wife and children, and is not ashamed to speak to that which hath no life:
|
13:18 աղաչէ` եւ ո՛չ ամաչէ: Եւ վասն առողջութեան` զապիկարն կարդայ. եւ վասն կենաց` զմեռեա՛լն աղաչէ. եւ վասն ՛ի թիկունս հասանելոյ` տարակուսելո՛յն մաղթէ:
|
13:18 For health he calleth upon that which is weak: for life prayeth to that which is dead; for aid humbly beseecheth that which hath least means to help: and for a good journey he asketh of that which cannot set a foot forward:
|
13:19 Եւ վասն ճանապարհորդութեան` զայն որ եւ ոտն յոտանէ չկարէ՛ փոխել. եւ ընչաւէտութեան` եւ գործո՛ց եւ ձեռաց կորովութեան, յանարգասաւորէն ձեռօք` զարգասաւորութի՛ւն խնդրէ[204]:
|
13:19 And for gaining and getting, and for good success of his hands, asketh ability to do of him, that is most unable to do any thing:
|