4:0 Տեսիլ հինգերորդ:
|
4:0 missing verse:
|
4:1 Ես Նաբուքոդոնոսոր ուրախ էի ի տան իմում եւ զուարճացեալ[47]:
|
4:4 I Nebuchadnezzar was at rest in mine house, and flourishing in my palace:
|
4:2 երազ տեսի եւ զարհուրեցոյց զիս, եւ խռովեցայ յանկողնի իմում, եւ տեսիլ գլխոյ իմոյ տագնապեաց զիս:
|
4:5 I saw a dream which made me afraid, and the thoughts upon my bed and the visions of my head troubled me:
|
4:3 Եւ տուաւ հրաման յինէն ածել առաջի իմ զամենայն իմաստունս Բաբելացւոց, զի զմեկնութիւն երազոյն ցուցցեն ինձ:
|
4:6 Therefore made I a decree to bring in all the wise [men] of Babylon before me, that they might make known unto me the interpretation of the dream:
|
4:4 Եւ մտին առաջի իմ գէտք եւ մոգք եւ իղձք եւ քաղդեայք, եւ զերազն ասացի առաջի նոցա, եւ զմեկնութիւն նորա ոչ ցուցին ինձ:
|
4:7 Then came in the magicians, the astrologers, the Chaldeans, and the soothsayers: and I told the dream before them; but they did not make known unto me the interpretation thereof:
|
4:5 մինչեւ եկն Դանիէլ որում անուն էր Բաղտասար` ըստ անուան աստուծոյ իմոյ, զի Հոգի [48]Սուրբ Աստուծոյ գոյ ի նմա:
|
4:8 But at the last Daniel came in before me, whose name [was] Belteshazzar, according to the name of my god, and in whom [is] the spirit of the holy gods: and before him I told the dream:
|
4:6 ցոր եւ ասացի թէ` Բաղտասար իշխան, գիտեա զոր ես տեսի. գիտեմ եթէ Հոգի Սուրբ Աստուծոյ`` գոյ ի քեզ, եւ ամենայն խորհուրդք ոչ [49]ծածկին ի քէն``. արդ լուր դու զտեսիլ երազոյն իմոյ զոր տեսի, եւ զմեկնութիւն նորա ասասցես ինձ:
|
4:9 O Belteshazzar, master of the magicians, because I know that the spirit of the holy gods [is] in thee, and no secret troubleth thee, tell me the visions of my dream that I have seen, and the interpretation thereof:
|
4:7 [50]Տեսանէի յանկողնի իմում``, եւ ահա ծառ մի ի մէջ երկրի, եւ բարձրութիւն նորա բազում յոյժ:
|
4:10 Thus [were] the visions of mine head in my bed; I saw, and behold a tree in the midst of the earth, and the height thereof [was] great:
|
4:8 Մեծացաւ ծառն եւ զօրացաւ, եւ բարձրութիւն նորա եհաս մինչեւ յերկինս, եւ [51]լայնութիւն նորա ի ծագս ամենայն երկրի:
|
4:11 The tree grew, and was strong, and the height thereof reached unto heaven, and the sight thereof to the end of all the earth:
|
4:9 Տերեւ նորա գեղեցիկ, եւ պտուղ նորա բազում, եւ կերակուր ամենայնի ի նմա. ի ներքոյ նորա բնակեալ էին գազանք վայրի, եւ յոստս նորա հանգուցեալ էին թռչունք երկնից, եւ ի նմանէ կերակրէր ամենայն մարմին:
|
4:12 The leaves thereof [were] fair, and the fruit thereof much, and in it [was] meat for all: the beasts of the field had shadow under it, and the fowls of the heaven dwelt in the boughs thereof, and all flesh was fed of it:
|
4:10 Տեսանէի ի տեսլեան [52]գիշերոյ յանկողնի իմում, եւ ահա [53]զուարթուն եւ սուրբ իջանէր յերկնից:
|
4:13 I saw in the visions of my head upon my bed, and, behold, a watcher and an holy one came down from heaven:
|
4:11 եւ բարբառէր զօրութեամբ եւ ասէր այսպէս. Հատէք զծառդ եւ քշտեցէք զոստս դորա, թօթափեցէք զտերեւս դորա, եւ զպտուղս դորա ցրուեցէք. [54]շարժեսցին գազանքդ ի ներքոյ դորա, եւ թռչունքդ յոստոց դորա:
|
4:14 He cried aloud, and said thus, Hew down the tree, and cut off his branches, shake off his leaves, and scatter his fruit: let the beasts get away from under it, and the fowls from his branches:
|
4:12 Բայց զշառաւիղ արմատոյ դորա թողէք յերկրի, երկաթապատ եւ պղնձապատ ի դալար վայրի, եւ ի ցօղոյ երկնից հանգիցէ, եւ ընդ գազանս անապատի բաժին դորա, եւ ի խոտ երկրի:
|
4:15 Nevertheless leave the stump of his roots in the earth, even with a band of iron and brass, in the tender grass of the field; and let it be wet with the dew of heaven, and [let] his portion [be] with the beasts in the grass of the earth:
|
4:13 սիրտ նորա ի մարդկանէ փոխեսցի, եւ սիրտ գազանաց տացի նմա, եւ եւթն ժամանակք փոխեսցին ի վերայ նորա:
|
4:16 Let his heart be changed from man' s, and let a beast' s heart be given unto him; and let seven times pass over him:
|
4:14 [55]Մեկնութեամբ զուարթնոյ`` է բանս, եւ պատգամ սրբոց է հարցուածս. զի ծանիցեն կենդանիք եթէ տիրէ Բարձրեալն թագաւորութեան մարդկան, եւ ում կամի տացէ զնա. եւ զարհամարհն ի մարդկանէ յարուցանէ ի վերայ նորա:
|
4:17 This matter [is] by the decree of the watchers, and the demand by the word of the holy ones: to the intent that the living may know that the most High ruleth in the kingdom of men, and giveth it to whomsoever he will, and setteth up over it the basest of men:
|
4:15 Այս է երազն զոր տեսի ես Նաբուքոդոնոսոր արքայ. եւ դու, Բաղտասար, ասա ինձ զմեկնութիւն նորա. զի ամենայն իմաստունք թագաւորութեան իմոյ ոչ կարացին ցուցանել ինձ զմեկնութիւն նորա. այլ դու, Դանիէլ, կարող ես, զի Հոգի [56]Սուրբ Աստուծոյ`` գոյ ի քեզ:
|
4:18 This dream I king Nebuchadnezzar have seen. Now thou, O Belteshazzar, declare the interpretation thereof, forasmuch as all the wise [men] of my kingdom are not able to make known unto me the interpretation: but thou [art] able; for the spirit of the holy gods [is] in thee:
|
4:16 Յայնժամ Դանիէլ որում անուն էր Բաղտասար` հիացաւ իբրեւ ժամ մի, եւ խորհուրդք նորա խռովեցուցանէին զնա: Պատասխանի ետ թագաւորն եւ ասէ ցնա. Բաղտասար, երազն եւ մեկնութիւն նորա մի՛ տագնապեցուսցեն զքեզ: Ետ պատասխանի Բաղտասար եւ ասէ. Տէր, երազն ատելեաց քոց, եւ մեկնութիւն նորա թշնամեաց քոց:
|
4:19 Then Daniel, whose name [was] Belteshazzar, was astonied for one hour, and his thoughts troubled him. The king spake, and said, Belteshazzar, let not the dream, or the interpretation thereof, trouble thee. Belteshazzar answered and said, My lord, the dream [be] to them that hate thee, and the interpretation thereof to thine enemies:
|
4:17 Ծառն զոր տեսանէիր մեծացեալ եւ զօրացեալ, որոյ բարձրութիւնն հասանէր յերկինս եւ [57]լայնութիւն նորա յամենայն երկիր:
|
4:20 The tree that thou sawest, which grew, and was strong, whose height reached unto the heaven, and the sight thereof to all the earth:
|
4:18 եւ տերեւ նորա գեղեցիկ եւ պտուղ նորա բազում, եւ կերակուր ամենայնի ի նմա, ի ներքոյ նորա բնակեալ էին գազանք անապատի, եւ յոստս նորա հանգուցեալ թռչունք երկնից:
|
4:21 Whose leaves [were] fair, and the fruit thereof much, and in it [was] meat for all; under which the beasts of the field dwelt, and upon whose branches the fowls of the heaven had their habitation:
|
4:19 դու ես, արքայ, զի մեծացար եւ զօրացար, եւ մեծութիւն քո բարձրացաւ, եհաս մինչեւ յերկինս, եւ տէրութիւն քո ի ծագս ամենայն երկրի:
|
4:22 It [is] thou, O king, that art grown and become strong: for thy greatness is grown, and reacheth unto heaven, and thy dominion to the end of the earth:
|
4:20 Եւ զի տեսանէիր, արքայ, զի [58]զուարթունն եւ սուրբ իջանէր յերկնից եւ ասէր. Կտրեցէք զծառդ եւ ապականեցէք զդա, բայց զշառաւիղ արմատոյ դորա թողէք յերկրի, երկաթապատ եւ պղնձապատ ի դալար վայրի, եւ ի ցօղոյ երկնից հանգիցէ, եւ ընդ գազանս անապատի բաժին նորա, մինչեւ եւթն ժամանակք փոխեսցին ի վերայ նորա:
|
4:23 And whereas the king saw a watcher and an holy one coming down from heaven, and saying, Hew the tree down, and destroy it; yet leave the stump of the roots thereof in the earth, even with a band of iron and brass, in the tender grass of the field; and let it be wet with the dew of heaven, and [let] his portion [be] with the beasts of the field, till seven times pass over him:
|
4:21 այս է մեկնութիւն նորա, արքայ. եւ [59]դատաստանք Բարձրելոյն հասեալ ի վերայ տեառն իմոյ արքայի:
|
4:24 This [is] the interpretation, O king, and this [is] the decree of the most High, which is come upon my lord the king:
|
4:22 եւ զքեզ հալածեսցեն ի մարդկանէ, եւ ընդ գազանս անապատի եղիցի բնակութիւն քո, եւ խոտ իբրեւ արջառոյ ջամբեսցեն քեզ, եւ ի ցօղոյ երկնից [60]հանգիցես, եւ եւթն ժամանակք փոխեսցին ի վերայ քո, մինչեւ ծանիցես թէ տիրէ Բարձրեալն թագաւորութեան մարդկան` եւ ում կամի` տացէ զնա:
|
4:25 That they shall drive thee from men, and thy dwelling shall be with the beasts of the field, and they shall make thee to eat grass as oxen, and they shall wet thee with the dew of heaven, and seven times shall pass over thee, till thou know that the most High ruleth in the kingdom of men, and giveth it to whomsoever he will:
|
4:23 Եւ զի ասաց թէ` Թողէք զշառաւիղ արմատոյ ծառոյն, թագաւորութիւն քո քեզ մնայ` մինչեւ ծանիցես [61]զիշխանութիւն երկնաւորին:
|
4:26 And whereas they commanded to leave the stump of the tree roots; thy kingdom shall be sure unto thee, after that thou shalt have known that the heavens do rule:
|
4:24 Վասն այդորիկ, արքայ, խրատ իմ հաճոյ թուեսցի քեզ, եւ զմեղս քո [62]ողորմութեամբ քաւեսջիր``, եւ զանօրէնութիւնս քո` գթովք տնանկաց, թերեւս [63]երկայնամիտ լիցի ի վերայ յանցանաց քոց Աստուած:
|
4:27 Wherefore, O king, let my counsel be acceptable unto thee, and break off thy sins by righteousness, and thine iniquities by shewing mercy to the poor; if it may be a lengthening of thy tranquillity:
|
4:25 Այս ամենայն եկն եհաս ի վերայ Նաբուքոդոնոսորայ արքայի:
|
4:28 All this came upon the king Nebuchadnezzar:
|
4:26 Յետ երկոտասան ամսոյն, մինչդեռ ի վերայ տաճարի թագաւորութեան իւրոյ ճեմէր ի Բաբելոն:
|
4:29 At the end of twelve months he walked in the palace of the kingdom of Babylon:
|
4:27 խօսել սկսաւ թագաւորն եւ ասէ. Ո՞չ այս այն մեծ Բաբելոն է զոր եսն շինեցի ի տուն թագաւորութեան հաստատութեամբ զօրութեան իմոյ` ի պատիւ փառաց իմոց:
|
4:30 The king spake, and said, Is not this great Babylon, that I have built for the house of the kingdom by the might of my power, and for the honour of my majesty:
|
4:28 Եւ մինչդեռ բանքն ի բերան էին թագաւորին, ձայն եղեւ յերկնից եւ ասէ. Քեզ ասեմ, Նաբուքոդոնոսոր արքայ, թագաւորութիւն քո անցեալ է ի քէն:
|
4:31 While the word [was] in the king' s mouth, there fell a voice from heaven, [saying], O king Nebuchadnezzar, to thee it is spoken; The kingdom is departed from thee:
|
4:29 եւ ի մարդկանէ հալածեսցեն զքեզ, եւ ընդ գազանս անապատի բնակութիւն քո, եւ խոտ իբրեւ արջառոյ ջամբեսցեն քեզ, եւ եւթն ժամանակք փոխեսցին ի վերայ քո, մինչեւ ծանիցես թէ տիրէ Բարձրեալն թագաւորութեան մարդկան, եւ ում կամի` տացէ զնա:
|
4:32 And they shall drive thee from men, and thy dwelling [shall be] with the beasts of the field: they shall make thee to eat grass as oxen, and seven times shall pass over thee, until thou know that the most High ruleth in the kingdom of men, and giveth it to whomsoever he will:
|
4:30 Ի նմին ժամու բանն կատարեցաւ ի վերայ Նաբուքոդոնոսորայ. եւ ի մարդկանէ հալածեցաւ, եւ խոտ իբրեւ արջառ ուտէր, եւ ի ցօղոյ երկնից մարմին նորա ներկաւ, մինչեւ վարսք նորա իբրեւ [64]զառիւծուց մեծացան, եւ եղնգունք նորա իբրեւ զթռչնոց:
|
4:33 The same hour was the thing fulfilled upon Nebuchadnezzar: and he was driven from men, and did eat grass as oxen, and his body was wet with the dew of heaven, till his hairs were grown like eagles' [feathers], and his nails like birds:
|
4:31 Եւ յետ կատարածի աւուրցն, ես Նաբուքոդոնոսոր զաչս իմ յերկինս համբարձի, եւ միտք իմ առ իս դարձան. եւ զԲարձրեալն օրհնեցի, եւ զկենդանին յաւիտենից գովեցի եւ փառաւորեցի. զի իշխանութիւն նորա իշխանութիւն յաւիտենական, եւ տէրութիւն նորա ազգաց յազգս:
|
4:34 And at the end of the days I Nebuchadnezzar lifted up mine eyes unto heaven, and mine understanding returned unto me, and I blessed the most High, and I praised and honoured him that liveth for ever, whose dominion [is] an everlasting dominion, and his kingdom [is] from generation to generation:
|
4:32 Եւ ամենայն բնակիչք երկրի իբրեւ զոչինչ համարեցան. ըստ կամաց իւրոց առնէ ի զօրութեան երկնից, եւ ի բնակութեան երկրի. եւ չիք որ ընդդէմ դառնայցէ ձեռին նորա եւ ասիցէ թէ` Զի՛նչ գործեցեր:
|
4:35 And all the inhabitants of the earth [are] reputed as nothing: and he doeth according to his will in the army of heaven, and [among] the inhabitants of the earth: and none can stay his hand, or say unto him, What doest thou:
|
4:33 Ի նմին ժամանակի միտք իմ առ իս դարձան, եւ [65]ի պատիւ թագաւորութեան իմոյ եկի. եւ կերպարանք`` իմ առ իս դարձան, եւ իշխանք իմ եւ մեծամեծք իմ խնդրեցին զիս, եւ անդրէն ի թագաւորութիւն իմ հաստատեցայ, եւ մեծութիւն առաւել յաւելաւ ինձ:
|
4:36 At the same time my reason returned unto me; and for the glory of my kingdom, mine honour and brightness returned unto me; and my counsellors and my lords sought unto me; and I was established in my kingdom, and excellent majesty was added unto me:
|
4:34 Արդ ես Նաբուքոդոնոսոր օրհնեմ եւ առաւել բարձրացուցանեմ եւ փառաւոր առնեմ զԱրքայն երկնից, զի ամենայն գործք նորա ճշմարիտ են, եւ շաւիղք նորա իրաւունք, եւ զամենեսին ոյք գնան ամբարտաւանութեամբ` կարօղ է խոնարհեցուցանել:
|
4:37 Now I Nebuchadnezzar praise and extol and honour the King of heaven, all whose works [are] truth, and his ways judgment: and those that walk in pride he is able to abase:
|