Գրք. 1Mac, Գլ. 5   [(1895)] Գրք. 1Mac., Գլ. 5   [KJV]


5:1
Եւ եղեւ իբրեւ լուան հեթանոսքն շուրջանակի. եթէ շինեցաւ սեղանն, եւ նորոգեցաւ սրբութիւնն միւսանգամ, որպէս է՛ր զառաջինն, բարկացա՛ն յոյժ[104]:

5:1
1. And it came to pass, when the Gentiles round about heard that the altar was built, and the sanctuary dedicated as aforetime, they were exceeding wroth.
5:1 Now when the nations round about heard that the altar was built and the sanctuary renewed as before, it displeased them very much:
5:2
Խորհեցան գա՛լ հասանել ջնջե՛լ զազգն Յակոբեան որք էին ՛ի մէջ նոցա. եւ սկսան կոտորել եւ սպառե՛լ զնոսա:

5:2
2. And they took counsel to destroy the race of Jacob that was in the midst of them, and they began to slay and destroy among the people.
5:2 Wherefore they thought to destroy the generation of Jacob that was among them, and thereupon they began to slay and destroy the people:
5:3
Եւ տա՛յր պատերազմ հանապազ Յուդա ընդ որդիսն Եսաւայ որ են ՛ի կողմանս Եդոմայեցւոց Ակրաբատեանց. զի շուրջանակի եկեալ պատեալ պաշարեալ նստէին շուրջ զԻսրայէլիւ. հարկանէր զնոսա ՛ի հարուածս բազումս, եւ նուա՛զ առնէր զնոսա, եւ առնոյր նա զկապուտ զաւար նոցա[105]:

5:3
3. And Judas fought against the children of Esau in Idumaea at Akrabattine, because they besieged Israel: and he smote them with a great slaughter, and brought down their pride, and took their spoils.
5:3 Then Judas fought against the children of Esau in Idumea at Arabattine, because they besieged Gael: and he gave them a great overthrow, and abated their courage, and took their spoils:
5:4
Եւ յիշէր զչարութիւն որդւոցն Բեանայ, որ էին լեալ ժողովրդեանն յորոգայթ գայթագղութեան, վարանել զնոսա ՛ի ճանապարհս իւրեանց[106]:

5:4
4. And he remembered the wickedness of the children of Baean, who were unto the people a snare and a stumblingblock, lying in wait for them in the ways.
5:4 Also he remembered the injury of the children of Bean, who had been a snare and an offence unto the people, in that they lay in wait for them in the ways:
5:5
Փախստեա՛յ լինէին ՛ի նմանէ, եւ ամրանային ՛ի բերդս իւրեանց. գա՛յր` շուրջ, պա՛հ դնէր զնոքօք, եւ հրձի՛գ առնէր զամուրս նոցա ամենայն բնակչօքն հանդերձ:

5:5
5. And they were shut up by him in the towers; and he encamped against them, and destroyed them utterly, and burned with fire the towers of the place, with all that were therein.
5:5 He shut them up therefore in the towers, and encamped against them, and destroyed them utterly, and burned the towers of that place with fire, and all that were therein:
5:6
Եւ անցանէր խաղա՛յր նա ՛ի վերայ որդւոցն Ամոնայ. եւ ա՛նդ գտանէր ձեռն հզօր, զօրս բազումս. եւ զՏիմոթէոս զօրագլուխ նոցա:

5:6
6. And he passed over to the children of Ammon, and found a mighty band, and much people, with Timotheus for their leader.
5:6 Afterward he passed over to the children of Ammon, where he found a mighty power, and much people, with Timotheus their captain:
5:7
Հարկանէր նոցա ՛ի դիմի, եւ բազում անգամ պատերազմաւ սաստկանայր ՛ի վերայ նոցա:

5:7
7. And he fought many battles with them, and they were discomfited before his face; and he smote them,
5:7 So he fought many battles with them, till at length they were discomfited before him; and he smote them:
5:8
հարկանէր վանէր, եւ առնոյր նա զԱզեր քաղաք` եւ զդստերս իւր, եւ դառնայր ՛ի կողմանս Հրէաստանի:

5:8
8. and gat possession of Jazer, and the villages thereof, and returned again into Judaea.
5:8 And when he had taken Jazar, with the towns belonging thereto, he returned into Judea:
5:9
Եւ ժողովեցան ամենայն հեթանոսք ՛ի Գաղաադ վասն Իսրայէլի, որ էին ՛ի կողմանս նոցա, զի ջնջեսցեն զնոսա. եւ նոքա փախստեայք անկանէին յամուրսն ՛ի Դովթայիմ:

5:9
9. And the Gentiles that were in Gilead gathered themselves together against the Israelites that were on their borders, to destroy them. And they fled to the stronghold of Dathema,
5:9 Then the heathen that were at Galaad assembled themselves together against the Israelites that were in their quarters, to destroy them; but they fled to the fortress of Dathema:
5:10
Եւ արձակեցին նոքա հրեշտակս առ Յուդա եւ առ եղբարսն` եւ ասեն. Ժողովեալ են ահաւասիկ ՛ի վերայ մեր ամենայն հեթանոսք, պատեալ պաշարեալ պնդեն զմեզ ջնջե՛լ ՛ի տեղւոջէ աստի:

5:10
10. and sent letters unto Judas and his brethren, saying, The Gentiles that are round about us are gathered together against us to destroy us:
5:10 And sent letters unto Judas and his brethren, The heathen that are round about us are assembled together against us to destroy us:
5:11
պատրա՛ստ են յառնուլ զամուրս յոր անկեա՛լ եմք. եւ Տիմոթէոս զօրագլո՛ւխ նոցա[107]:

5:11
11. and they are preparing to come and get possession of the stronghold whereunto we are fled for refuge, and Timotheus is the leader of their host.
5:11 And they are preparing to come and take the fortress whereunto we are fled, Timotheus being captain of their host:
5:12
Արդ` եթէ իցէ՛ ինչ ՛ի ձեռս` արագեսցե՛ս փրկե՛լ զմեզ ՛ի ձեռաց նոցա. զի անկա՛ն բազումք ՛ի մէնջ[108]:

5:12
12. Now therefore come and deliver us from their hand, for many of us are fallen.
5:12 Come now therefore, and deliver us from their hands, for many of us are slain:
5:13
եւ ամենայն եղբարք որ էին ՛ի Տովբա կոտորեցան. եւ ՛ի գերութեան վարեցան կանայք նոցա եւ որդիք նոցա, ամենայն կահիւ կարասեաւ իւրեանց առհասարակ կորեա՛ն նոքա, որչափ ՛ի կողմն մի աւագի հազարապետութեան միոջ:

5:13
13. And all our brethren that were in the land of Tubias have been put to death; and they have carried into captivity their wives and their children and their stuff; and they destroyed there about a thousand men.
5:13 Yea, all our brethren that were in the places of Tobie are put to death: their wives and their children also they have carried away captives, and borne away their stuff; and they have destroyed there about a thousand men:
5:14
Ա՛յն ինչ դեռ թուղթքն ՛ի ձեռին էին, ա՛յլ գուժկանք հասանէին ՛ի կողմանցն Գալիլեացւոց անտի, զօձիս պատառեալ, զճակատ հարեալ, եւ զգոյժս զա՛յս տային:

5:14
14. While the letters were yet reading, behold, there came other messengers from Galilee with their clothes rent, bringing a report after this wise,
5:14 While these letters were yet reading, behold, there came other messengers from Galilee with their clothes rent, who reported on this wise:
5:15
եւ ասեն. Ժողովեցան ՛ի վերայ մեր ՛ի Պտողոմեայ, եւ ՛ի Ծուրայ, եւ ՛ի Ծայդանայ, եւ ամենայն կողմանք Գալիլեացւոց յայլազգեաց կուսէ, ջնջե՛լ զմեզ անտի:

5:15
15. saying, That there were gathered together against them those of Ptolemais, and of Tyre, and of Sidon, and all Galilee of the Gentiles to consume them.
5:15 And said, They of Ptolemais, and of Tyrus, and Sidon, and all Galilee of the Gentiles, are assembled together against us to consume us:
5:16
Եւ իբրեւ լուան զբանսն զայն` Յուդա՛ եւ ժողովուրդն, ՛ի խորհո՛ւրդ ժողովեցան վաղվաղակի. զի խորհեսցին զինչ գործ գործեսցեն վասն եղբարցն որ էին ՛ի նեղութեան, եւ ճգնին ՛ի ձեռաց պատերազմողաց[109]:

5:16
16. Now when Judas and the people heard these words, there assembled together a great congregation, to consult what they should do for their brethren, that were in tribulation, and were assaulted of them.
5:16 Now when Judas and the people heard these words, there assembled a great congregation together, to consult what they should do for their brethren, that were in trouble, and assaulted of them:
5:17
Խօսե՛լ սկսաւ Յուդա ընդ Շմաւոնեայ ընդ եղբօր իւրում եւ ասէ. Ընտրեա՛ դու քեզ արս հզօրս, եւ ե՛րթ փրկել զեղբարսն որ են ՛ի նեղութեան ՛ի կողմանս Գալիլեացւոց. եւ ե՛ս եւ Յովնաթան եղբայր իմ երթիցուք ՛ի կողմանս Գաղաադու[110]:

5:17
17. And Judas said unto Simon his brother, Choose thee out men, and go and deliver thy brethren that are in Galilee, but I and Jonathan my brother will go into the land of Gilead.
5:17 Then said Judas unto Simon his brother, Choose thee out men, and go and deliver thy brethren that are in Galilee, for I and Jonathan my brother will go into the country of Galaad:
5:18
Եւ եթո՛ղ անդ զՅովսեպոս Զաքարեանց, եւ զԶաքարի զօրագլուխ ընտիր ընտի՛ր զօրօք հանդերձ` յերկրին Հրէաստանի պահապանս:

5:18
18. And he left Joseph the son of Zacharias, and Azarias, as leaders of the people, with the remnant of the host, in Judaea, for to keep it.
5:18 So he left Joseph the son of Zacharias, and Azarias, captains of the people, with the remnant of the host in Judea to keep it:
5:19
պատուէ՛ր ետ նոցա` եւ ասէ. Առաջնորդեսջիք ժողովրդեանս այսմիկ, եւ մի՛ տայցէք դուք մա՛րտ պատերազմի ընդ հեթանոսս մինչեւ ՛ի դա՛րձ գալստեան մերոյ անտի[111]:

5:19
19. And he gave commandment unto them, saying, Take ye the charge of this people, and fight no battle with the Gentiles until that we come again.
5:19 Unto whom he gave commandment, saying, Take ye the charge of this people, and see that ye make not war against the heathen until the time that we come again:
5:20
Զօրահատո՛յց արարին, ընդ երկո՛ւ զզօրսն բաժանեցին. գնացին երեք հազարք ընդ Շմաւոնեայ ՛ի կողմանս Գալիլեացւոց, եւ ութ հազար յերկիրն Գաղաադու:

5:20
20. And unto Simon were divided three thousand men to go into Galilee, but unto Judas eight thousand men into the land of Gilead.
5:20 Now unto Simon were given three thousand men to go into Galilee, and unto Judas eight thousand men for the country of Galaad:
5:21
Եւ գնաց Շմաւոն յերկիրն Գալիլեացւոց, տա՛յր պատերազմ ընդ հեթանոսս. եւ խորտակեցան հեթանոսք առաջի երեսաց նորա. եւ հալածակա՛ն տանէր զնոսա մինչեւ ՛ի դրունս Պտողոմեայ[112]:

5:21
21. And Simon went into Galilee, and fought many battles with the Gentiles, and the Gentiles were discomfited before him.
5:21 Then went Simon into Galilee, where he fought many battles with the heathen, so that the heathen were discomfited by him:
5:22
Յա՛յնմ աւուր անկանէին ՛ի հեթանոսաց անտի երեք հազար վառեալք սպառազէն:

5:22
22. And he pursued them unto the gate of Ptolemais; and there fell of the Gentiles about three thousand men, and he took their spoils.
5:22 And he pursued them unto the gate of Ptolemais; and there were slain of the heathen about three thousand men, whose spoils he took:
5:23
եւ առնոյր զաւար նոցա ՛ի կողմանցն Կալիլեացւոց եւ յԱրաբաթուց, կանա՛մբք եւ որդւովք հանդերձ, եւ ամենայն կարասեաւ հանդերձ, եւ գանձի կահիւ. եւ եկին ածին զայն ամենայն ցնծութեամբ եւ ուրախութեամբ յերկիրն Հրէաստանի[113]:

5:23
23. And they took to them those that were in Galilee, and in Arbatta, with their wives and their children, and all that they had, and brought them into Judaea with great gladness.
5:23 And those that were in Galilee, and in Arbattis, with their wives and their children, and all that they had, took he away with him, and brought them into Judea with great joy:
5:24
Եւ Յուդա Մակաբէ, եւ Յովնաթան եղբայր նորա անցին յա՛յն կողմն Յորդանան գետոյն, եւ գնացին երից աւուրց գնա՛ց ճանապարհի, յերկիր յանապատ:

5:24
24. And Judas Maccabaeus and his brother Jonathan passed over Jordan, and went three days’ journey in the wilderness;
5:24 Judas Maccabeus also and his brother Jonathan went over Jordan, and travelled three days' journey in the wilderness:
5:25
Եւ ընդառա՛ջ եղեն նոցա Նաբատացիք խաղաղութեամբ. եւ պատմէին նոցա զամենայն անցսն որ անցին ընդ եղբարսն յերկիրն Գաղաադու[114]:

5:25
25. and they met with the Nabathaeans, and these met them in a peaceable manner, and told them all things that had befallen their brethren in the land of Gilead:
5:25 Where they met with the Nabathites, who came unto them in a peaceable manner, and told them every thing that had happened to their brethren in the land of Galaad:
5:26
Եւ բազումք ՛ի նոցանէ յաւա՛ր երթեալ էին ՛ի քաղաքս Բոսորայ, եւ Բոսաղումայ, եւ Սէփովր Մակեդեայ, եւ Զառնասպասեայ, ա՛յս քաղաքք ամուրք եւ մեծամեծք են[115]:

5:26
26. and how that many of them were shut up in Bosora, and Bosor, and Alema, Casphor, Maked, and Carnaim; all these cities are strong and great:
5:26 And how that many of them were shut up in Bosora, and Bosor, and Alema, Casphor, Maked, and Carnaim; all these cities are strong and great:
5:27
եւ այլոց քաղաքացն ՛ի կողմանցն Գաղաադու. եւ ՛ի մի վայր միաժողո՛վ են առ վաղիւ, ժամադի՛ր են փակե՛լ պատել զամուրսն, առնուլ ջնջել սատակել զամենեսին յաւուր միում:

5:27
27. and how that they were shut up in the rest of the cities of the land of Gilead, and that tomorrow they have appointed to encamp against the strongholds, and to take them, and to destroy all these men in one day.
5:27 And that they were shut up in the rest of the cities of the country of Galaad, and that against to morrow they had appointed to bring their host against the forts, and to take them, and to destroy them all in one day:
5:28
Իբրեւ զայն լուաւ Յուդա` գո՛ւնդ կազմեաց վաղվաղակի. ճանապա՛րհ կալաւ ընդ անապատ, յանկարծակի անկանէր ՛ի վերայ Բոսորայ. յանկարծակի յաղեկարծո՛ւմ ժամու զամենայն քաղաքն ՛ի բուռն առնոյր. անդ ՛ի մի սուր սուսերի իւրոյ սպանանէր զամենայն արու մանուկ, եւ առնոյր զամենայն զաւար քաղաքին Բոսորացւոց. եւ զքաղաքն ամենայն հրձի՛գ առնէր[116]:

5:28
28. And Judas and his army turned suddenly by the way of the wilderness unto Bosora; and he took the city, and slew all the males with the edge of the sword, and took all their spoils, and burned the city with fire.
5:28 Hereupon Judas and his host turned suddenly by the way of the wilderness unto Bosora; and when he had won the city, he slew all the males with the edge of the sword, and took all their spoils, and burned the city with fire:
5:29
եւ ինքն գիշերայն գնդաւն հանդերձ դիմէ՛ր ՛ի վերայ ամրոցն պաշարելոց[117]:

5:29
29. And he removed from thence by night, and went till he came to the stronghold.
5:29 From whence he removed by night, and went till he came to the fortress:
5:30
Ա՛յն ինչ կամէր առաւօտն ՛ի գիշերոյն մերկանալ, զա՛չս ՛ի վեր ամբարձին, տեսին զօրս բազումս զի ո՛չ գոյր նոցա թիւ. զի բարձեալ բերէին սանդուղխս եւ մանգլիոնս, եւ պէսպէս մենքենայս ՛ի վերայ ամրոցն, մա՛րտ եդեալ եւ ՛ի պատերա՛զմ մատուցեալ[118]:

5:30
30. And the morning came, and they lifted up their eyes, and, behold, much people which could not be numbered, bearing ladders and engines of war, to take the stronghold; and they were fighting against them.
5:30 And betimes in the morning they looked up, and, behold, there was an innumerable people bearing ladders and other engines of war, to take the fortress: for they assaulted them:
5:31
Եւ իբրեւ ընդ ա՛յն հայեցաւ Յուդա, եւ ետես զի սկիզբն էր մարտին, անտի` աղաղակ քաղաքին, եւ աստի` զօրացն որ պաշարեալ պահէին, ձա՛յն մարտի, ձա՛յն պատերազմի, ձա՛յն փողոյ առ հասարակ յերկինս ելանէր:

5:31
31. And Judas saw that the battle was begun, and that the cry of the city went up to heaven, with trumpets and a great sound,
5:31 When Judas therefore saw that the battle was begun, and that the cry of the city went up to heaven, with trumpets, and a great sound:
5:32
Սկսաւ խօսել ընդ զօրսն իւր` եւ ասէ. Հա՛պա, ժի՛րք լերուք, պի՛նդ կացէք. գործ` այսօ՛ր է մարտնչել ձեզ ՛ի վերայ եղբարց ձերոց[119]:

5:32
32. and he said unto the men of his host, Fight this day for your brethren.
5:32 He said unto his host, Fight this day for your brethren:
5:33
Եւ զզօրսն ամենայն յերի՛ս գունդս բաժանէր, եւ շո՛ւրջ զնոքօք ճակատեալ ՛ի մարտ մատուցանէր. փո՛ղ հարին, խրախո՛յս բարձին. գոչեցին աղօթիւք առ Աստուած, ՛ի վերայ յարձակեցան:

5:33
33. And he went forth behind them in three companies, and they sounded with their trumpets, and cried out in prayer.
5:33 So he went forth behind them in three companies, who sounded their trumpets, and cried with prayer:
5:34
Ա՛զդ եղեւ Տիմոթեայ եւ զօրացն, եթէ Մակաբէ զօրօքն ՛ի վերայ հասեալ է. իբրեւ հայեցան տեսին, շրտեա՛ն լքան կասեցին, ընկեցին զիւրաքանչիւր մենքենայս, եւ ՛ի փախո՛ւստ դարձան: Եւ հարկանէր յաւուր յայնմիկ զնոսա ՛ի հարուածս սաստիկս. տանէին փախստեայս առաջի իւրեանց. մի առ միոջ դիաթաւալ կացուցանէին. արկանէին ՛ի սուր սուսերի իւրեանց իբրեւ արս ութ հարիւր հազար սպառազէն[120]:

5:34
34. And the army of Timotheus perceived that it was Maccabaeus, and they fled from before him: and he smote them with a great slaughter; and there fell of them on that day about eight thousand men.
5:34 Then the host of Timotheus, knowing that it was Maccabeus, fled from him: wherefore he smote them with a great slaughter; so that there were killed of them that day about eight thousand men:
5:35
Եւ ինքն դառնայր ՛ի կողմն Մայափայ. մա՛րտ պատերազմի դնէր զնովաւ` եւ առնոյր զնա, եւ ՛ի նմա սպանանէր զամենայն արու մանուկ նոցա. եւ առնոյր զամենայն ինչս եւ զստացուածս նոցա յաւարի, եւ զքաղաքն այրէր հրով:

5:35
35. And he turned aside to Mizpeh and fought against it, and took it, and slew all the males thereof, and took the spoils thereof, and burned it with fire.
5:35 This done, Judas turned aside to Maspha; and after he had assaulted it he took and slew all the males therein, and received the spoils thereof and and burnt it with fire:
5:36
Անտի խաղայր գայր պատէր զՔասփովն Մակեթ, եւ զԲոսոր, եւ զմնացեալ քաղաքս Գաղաադու:

5:36
36. From thence he removed, and took Casphor, Maked, Bosor, and the other cities of the land of Gilead.
5:36 From thence went he, and took Casphon, Maged, Bosor, and the other cities of the country of Galaad:
5:37
Յետ ա՛յսց ժամանակաց` դարձեալ զօրաժողո՛վ լինէր Տիմոթէոս, եւ գայր բանակէր դէմ յանդիման Ռափովնայ, յայնկոյս գետոյն:

5:37
37. Now after these things Timotheus gathered another army, and encamped over against Raphon beyond the brook.
5:37 After these things gathered Timotheus another host and encamped against Raphon beyond the brook:
5:38
Դէ՛տ արձակեաց Յուդա զի տեսցէ զբանակս նոցա: Եկին պատմեցին` եւ ասեն. Միաժողո՛վ եղեն ամենայն ազգք եւ ազինք յոյժ, որ շուրջ զմեւք բանակեա՛լ են, եւ զօրք բազումք կուտեալ են յոյժ[121]:

5:38
38. And Judas sent men to espy the army; and they brought him word, saying, All the Gentiles that be round about us are gathered together unto them, an exceeding great host.
5:38 So Judas sent men to espy the host, who brought him word, saying, All the heathen that be round about us are assembled unto them, even a very great host:
5:39
Եւ արուայիկս բազումս ածեալ է ՛ի վարձու յօգնականութիւն իւրեանց. եւ բանակեալ են յայնկոյս գետոյն, պատրաստեալ են գա՛լ անկանել ՛ի վերայ քո: Իբրեւ զա՛յն լսէր Յուդա, նո՛յնժամայն խաղա՛յր գնայր ՛ի վերայ նոցա[122]:

5:39
39. And they have hired Arabians to help them, and are encamping beyond the brook, ready to come against thee to battle. And Judas went to meet them.
5:39 He hath also hired the Arabians to help them and they have pitched their tents beyond the brook, ready to come and fight against thee. Upon this Judas went to meet them:
5:40
Իբրեւ ետես Տիմոթէոս` խօսե՛լ կալաւ ընդ իշխանսն` եւ ասէ. Մի՛տ դիջիք դուք Յուդայ եւ գնդին նորա առ հասանել յափն գետոյն, եթէ զհասանելն եւ զանցանելն մի արասցէ` ապա մեք ո՛չ կարեմք լինել դիմակա՛լ նորա, զի յաղթելով յաղթեսցէ նա մեզ[123]:

5:40
40. And Timotheus said unto the captains of his host, when Judas and his army drew nigh unto the brook of water, If he pass over first unto us, we shall not be able to withstand him; for he will mightily prevail against us:
5:40 Then Timotheus said unto the captains of his host, When Judas and his host come near the brook, if he pass over first unto us, we shall not be able to withstand him; for he will mightily prevail against us:
5:41
Ապա թէ հասցէ յափն գետոյն եւ ճակատեսցի` յա՛յտ արար` թէ զանգիտեա՛ց, մե՛ք անցցուք մարտիցուք եւ յաղթեսցո՛ւք նմա:

5:41
41. but if he be afraid, and encamp beyond the river, we will cross over unto him, and prevail against him.
5:41 But if he be afraid, and camp beyond the river, we shall go over unto him, and prevail against him:
5:42
Ա՛յն ինչ նորա բանք ՛ի բերան էին, եւ Յուդա զօրօքն հասանէ՛ր յափն գետոյն. ա՛նդ` առ ափն գետոյն կացուցանէր զաշխարհամար դպիրսն, եւ տա՛յր նոցա պատուէր, զի մի՛ զոք ամենեւին թողցեն առ ափն գետոյն բանակել. այլ զամենայն զայր պատերազմօղ զկնի նորա փողեսցեն[124]:

5:42
42. Now when Judas came nigh unto the brook of water, he caused the scribes of the people to remain by the brook, and gave commandment unto them, saying, Suffer no man to encamp, but let all come to the battle.
5:42 Now when Judas came near the brook, he caused the scribes of the people to remain by the brook: unto whom he gave commandment, saying, Suffer no man to remain in the camp, but let all come to the battle:
5:43
Եւ ինքն զհասանելն` զանցանելն` զյարձակելն ՛ի վերայ` մի առնէր, եւ նախ զգունդն նահատակաց ՛ի ներքս բեկանէր, զզօրսն ամենայն ՛ի փախո՛ւստ դարձուցանէր. եւ ամենայն ազգք եւ ազինք զէնընկէցք փախստեա՛յ գնային յամրակողմն, ՛ի նուիրեալ տեղին մեհենին ՛ի Կառնային[125]:

5:43
43. And he crossed over the first against them, and all the people after him: and all the Gentiles were discomfited before his face, and cast away their arms, and fled unto the temple at Carnaim.
5:43 So he went first over unto them, and all the people after him: then all the heathen, being discomfited before him, cast away their weapons, and fled unto the temple that was at Carnaim:
5:44
Սոքա եկի՛ն հասին պատեցին զքաղաքն, հրձի՛գ արարին զամուրն` մեհենիւն հանդերձ. եւ Կառնային նեղէր, եւ ո՛չ կարէր հանդարտել ընդդէմ Յուդայ:

5:44
44. And they took the city, and burned the temple with fire, together with all that were therein. And Carnaim was subdued, neither could they stand any longer before the face of Judas.
5:44 But they took the city, and burned the temple with all that were therein. Thus was Carnaim subdued, neither could they stand any longer before Judas:
5:45
Հրամա՛ն ետ Յուդա խաղացուցանել զամենայն ազգս Հրէից որ էին ՛ի կողմանս Գաղաադու, կանամբք եւ մանկտւով ամենայն կահիւ հանդերձ, ածել հասուցանել յերկիրն Հրէաստանի. եւ էին նոքա բանա՛կք մեծամեծք:

5:45
45. And Judas gathered together all Israel, them that were in the land of Gilead, from the least unto the greatest, and their wives, and their children, and their stuff, an exceeding great army, that they might come into the land of Judah.
5:45 Then Judas gathered together all the Israelites that were in the country of Galaad, from the least unto the greatest, even their wives, and their children, and their stuff, a very great host, to the end they might come into the land of Judea:
5:46
Եւ եկին հասին ՛ի դուռն Եփրոն քաղաքի. եւ այս քաղաք` է՛ մեծ ՛ի վերայ ճանապարհի յամուր վայրի. եւ ո՛չ գոյր նոցա ա՛յլ ճանապարհ խոտորել յաջ կամ յահեակ, բայց երթալ ընդ մէջ քաղաքին[126]:

5:46
46. And they came as far as Ephron, and this same city was great, in the way as they should go, exceeding strong: they could not turn aside from it on the right hand or on the left, but must needs pass through the midst of it.
5:46 Now when they came unto Ephron, ( this was a great city in the way as they should go, very well fortified) they could not turn from it, either on the right hand or the left, but must needs pass through the midst of it:
5:47
Իբրեւ տեսին զօրք քաղաքին զամբոխ զօրացն, եւ զբազմութիւն բանակացն` զդրունսն փակեցին, զդրանդսն սեղմեցին վիմօք. եւ ո՛չ տային անցանել նոցա: Իբրեւ զա՛յն ետես Յուդա. առաքեա՛ց առ նոսա բանս խաղաղութեամբ[127]:

5:47
47. And they of the city shut them out, and stopped up the gates with stones.
5:47 Then they of the city shut them out, and stopped up the gates with stones:
5:48
եւ ասէ. Թո՛յլ տուք` անցից ընդ երկիր քո, երթալ անցանել ինձ յաշխարհ իմ, եւ ո՛չ ոք ինչ մեղիցէ քեզ. բայց այնչափ որչափ ոտի՛ւք մերովք կոխեսցուք զերկիր քո: Եւ ո՛չ առին յանձն նոքա նմա բանալ զդրունսն[128]:

5:48
48. And Judas sent unto them with words of peace, saying, We will pass through thy land to go into our own land, and none shall do you any hurt, we will only pass by on our feet. And they would not open unto him.
5:48 Whereupon Judas sent unto them in peaceable manner, saying, Let us pass through your land to go into our own country, and none shall do you any hurt; we will only pass through on foot: howbeit they would not open unto him:
5:49
Ապա հրամա՛ն ետ Յուդա փո՛ղ հարկանել, քարո՛զ կարդալ եւ ասել. Հա՛պա` իւրաքանչիւր գունդ յորում վայրի եւ կացցէ ՛ի նե՛րքս խաղասցէ:

5:49
49. And Judas commanded proclamation to be made in the army, that each man should encamp in the place where he was.
5:49 Wherefore Judas commanded a proclamation to be made throughout the host, that every man should pitch his tent in the place where he was:
5:50
Եւ մատեան զօրքն յիւրաքանչիւր տեղւոջ յորում կային ՛ի մա՛րտ պատերազմի, զամենայն տիւն եւ զամենայն գիշերն ՛ի մարտ, մինչեւ մատնեցաւ քաղաքն ՛ի ձեռս նոցա[129]:

5:50
50. And the men of the host encamped, and fought against the city all that day and all that night, and the city was delivered into his hands;
5:50 So the soldiers pitched, and assaulted the city all that day and all that night, till at the length the city was delivered into his hands:
5:51
Ա՛նդ սատակեցին զամենայն արու մանուկ նոցա ՛ի սուր սուսերի իւրեանց. խլեցին զնոսա յարմատոց, խաղացուցին զաւար քաղաքին, եւ ինքեանք անցին ընդ մէջ քաղաքին, գնային երթային ՛ի վերայ դիականցն անկելոց:

5:51
51. and he destroyed all the males with the edge of the sword, and rased the city, and took the spoils thereof, and passed through the city over them that were slain.
5:51 Who then slew all the males with the edge of the sword, and rased the city, and took the spoils thereof, and passed through the city over them that were slain:
5:52
եւ անցին նոքա ընդ Յորդանան գետ ՛ի տափակողմն ՛ի դաշտ մի մեծ. եւ ա՛նդ բանակեցան դէմ յանդիման Բեթսովնայ[130]:

5:52
52. And they went over Jordan into the great plain over against Bethshan.
5:52 After this went they over Jordan into the great plain before Bethsan:
5:53
Եւ անդ յանձանձէր զկաց մնաց ժողովրդեանն, մխիթարէր զամենեսին Յուդա ընդ ամենայն չո՛ւս ճանապարհին ա՛յսպէս առնէր մինչեւ ածէր հասուցանէր յերկիրն Հրէաստանի[131]:

5:53
53. And Judas gathered together those that lagged behind, and encouraged the people all the way through, until he came into the land of Judah.
5:53 And Judas gathered together those that came behind, and exhorted the people all the way through, till they came into the land of Judea:
5:54
Եւ եկին հասի՛ն ելին ՛ի լեառն Սիովն ցնծութեամբ եւ ուրախութեամբ. ա՛նդ մատուցանէին զողջակէզս եւ զպատարագս. զի ո՛չ ծախեցաւ ՛ի նոցանէ, մինչեւ եկին հասին անդրէն ՛ի տեղի իւրեանց խաղաղութեամբ[132]:

5:54
54. And they went up to mount Sion with gladness and joy, and offered whole burnt offerings, because not so much as one of them was slain until they returned in peace.
5:54 So they went up to mount Sion with joy and gladness, where they offered burnt offerings, because not one of them were slain until they had returned in peace:
5:55
Եւ յաւուրսն յայնոսիկ է՛ր Յուդա եւ Յովնաթան յերկիրն Գաղաադու. եւ Շմաւոն եղբայր նոցա էր յերկիրն Գալիլեացւոց, յանդիման Պտղոմեայ: Իբրեւ զայն քաջութիւնս պատերազմին լսէին[133]:

5:55
55. And in the days when Judas and Jonathan were in the land of Gilead, and Simon his brother in Galilee before Ptolemais,
5:55 Now what time as Judas and Jonathan were in the land of Galaad, and Simon his brother in Galilee before Ptolemais:
5:56
Յովսեպոս Զաքարեանց, եւ Զաքարի իշխան զօրացն մնացելոց:

5:56
56. Joseph the son of Zacharias, and Azarias, rulers of the host, heard of their exploits and of the war, what things they had done;
5:56 Joseph the son of Zacharias, and Azarias, captains of the garrisons, heard of the valiant acts and warlike deeds which they had done:
5:57
ասեն. Եկա՛յք եւ մե՛ք երթիցուք տացուք մարտ պատերազմի ընդ հեթանոսս որ շո՛ւրջ զմեւք են, եւ արասցուք եւ մեք մե՛զ անուն:

5:57
57. and they said, Let us also get us a name, and let us go fight against the Gentiles that are round about us.
5:57 Wherefore they said, Let us also get us a name, and go fight against the heathen that are round about us:
5:58
Ժա՛մ ետուն զօրացն, խաղացին գնացին ՛ի կողմանս Յամնեայ:

5:58
58. And they gave charge unto the men of the host that was with them, and went toward Jamnia.
5:58 So when they had given charge unto the garrison that was with them, they went toward Jamnia:
5:59
Եւ ե՛լ Գորգի ՛ի քաղաքէ անտի զօրօք հանդերձ որ ընդ ի՛ւր էին ՛ի մարտ պատերազմի, եւ հարա՛ւ ՛ի դիմի նոցա:

5:59
59. And Gorgias and his men came out of the city to meet them in battle.
5:59 Then came Gorgias and his men out of the city to fight against them:
5:60
՛Ի պարտութիւն մատնեցան Յովսեպոս եւ Զաքարիա, եւ հալածականս երթային մինչեւ ՛ի սահմանս երկրին Հրէաստանի: Յայնմ աւուր անկանէին ՛ի նոցանէ արք իբրեւ երկու հազարք. եւ եղեն կործանումնն այն սաստիկ ՛ի վերայ ժողովրդեանն[134]:

5:60
60. And Joseph and Azarias were put to flight, and were pursued unto the borders of Judaea; and there fell on that day of the people of Israel about two thousand men.
5:60 And so it was, that Joseph and Azaras were put to flight, and pursued unto the borders of Judea: and there were slain that day of the people of Israel about two thousand men:
5:61
Զի ո՛չ անսացին նոքա Յուդայի եւ եղբարց նորա. խորհեցան` թէ մեք իբրեւ զնա առցուք անուն քաջութեան[135]:

5:61
61. And there was a great overthrow among the people, because they hearkened not unto Judas and his brethren, thinking to do some exploit.
5:61 Thus was there a great overthrow among the children of Israel, because they were not obedient unto Judas and his brethren, but thought to do some valiant act:
5:62
բայց նոքա չէի՛ն ՛ի զաւակէ անտի արանցն այնոցիկ, որոց տուեալ էր զփրկութիւն Իսրայէլի ՛ի ձեռս նոցա:

5:62
62. But they were not of the seed of those men, by whose hand deliverance was given unto Israel.
5:62 Moreover these men came not of the seed of those, by whose hand deliverance was given unto Israel:
5:63
Եւ ի՛նքն Յուդա եւ եղբարք իւր փառաւո՛ր լինէին յաչս ժողովրդեանն` առաջի ամենայն ազգաց հեթանոսաց. ուր եւ լսէին զանուն նոցա[136]:

5:63
63. And the man Judas and his brethren were glorified exceedingly in the sight of all Israel, and of all the Gentiles, wheresoever their name was heard of;
5:63 Howbeit the man Judas and his brethren were greatly renowned in the sight of all Israel, and of all the heathen, wheresoever their name was heard of:
5:64
ժողովէին` եւ օրհնէին զնոսա:

5:64
64. and men gathered together unto them, acclaiming them.
5:64 Insomuch as the the people assembled unto them with joyful acclamations:
5:65
Եւ ե՛լ Յուդա եղբարբքն հանդերձ, տա՛լ պատերազմ ընդ որդիսն Եսաւայ ՛ի հարաւակո՛ղմ կուսէ անդ: Ա՛նդ հարկանէր զՔեբրոն քաղաք` եւ զդստերս իւր. քակէ՛ր կործանէ՛ր զամենայն ամուրս նոցա, եւ հրձի՛գ առնէր զաշտարակս նորա շուրջանակի ուր եւ գտանէր[137]:

5:65
65. And Judas and his brethren went forth, and fought against the children of Esau in the land toward the south; and he smote Hebron and the villages thereof, and pulled down the strongholds thereof, and burned the towers thereof round about.
5:65 Afterward went Judas forth with his brethren, and fought against the children of Esau in the land toward the south, where he smote Hebron, and the towns thereof, and pulled down the fortress of it, and burned the towers thereof round about:
5:66
Եւ ե՛լ դիմեաց գնալ նա յերկիրն այլազգեաց, գայր հասանէր ՛ի կողմ Մարիսայ:

5:66
66. And he removed to go into the land of the Philistines, and he went through Samaria.
5:66 From thence he removed to go into the land of the Philistines, and passed through Samaria:
5:67
Յաւուր յայնմիկ անկա՛ն քահանայք ՛ի պատերազմի անդ, մինչ նա դեռ կամէր քաջութիւն ինչ առնել. զի ե՛լ նա տա՛լ պատերազմ առանց խորհրդոց:

5:67
67. In that day certain priests, desiring to do exploits there, were slain in battle, when as he went out to battle unadvisedly.
5:67 At that time certain priests, desirous to shew their valour, were slain in battle, for that they went out to fight unadvisedly:
5:68
Եւ դարձա՛ւ Յուդա ՛ի կողմն Ազովտայ յերկիրն այլազգեաց, աւերէր զմեհեանս նոցա, եւ կործանէր զկուռս նոցա, եւ հրձի՛գ առնէր զքաղաքս նոցա, ՛ի գերութեան վարէր զինչս եւ զստացուածս նոցա, եւ դառնայր գնայր յերկիրն Հրէաստանի[138]:

5:68
68. And Judas turned aside to Azotus, to the land of the Philistines, and pulled down their altars, and burned the carved images of their gods with fire, and took the spoil of their cities, and returned into the land of Judah.
5:68 So Judas turned to Azotus in the land of the Philistines, and when he had pulled down their altars, and burned their carved images with fire, and spoiled their cities, he returned into the land of Judea: